Sau khi đã suốt ngày gắng sức lo cơm, áo, tự nhiên óc ta muốn suy nghĩ. Hôm đó, bạn không bỏ ra 45 phút để sửa soạn đi ngủ. Người ta có thể 8 giờ dắt chó đi chơi mà suốt thời giờ nói là để dạo mát óc cứ phải suy nghĩ về việc 9 giờ 15 phải đọc sách, phải về sao cho khỏi trễ như vậy còn hứng thú gì nữa?
Lẽ ấy có vẻ đương nhiên. Đầy cả mặt đất, từng đóng ra đấy. Thành một nhà chuyên môn cũng thú lắm chứ!
Tôi chắc chắn có nhiều người rất tốt, nếu bắt buộc lựa chọn trong hai điều, một là đọc tập "Thiên đàng đã mất" (tập thơ của Milton - người Anh kể về tổ tiên loài người phải đày xuống cõi trần. Có một tiểu thuyết Anh, do một nữ sĩ viết, vô cùng hay hơn hết thảy những tiểu thuyết của George Eliot Brontes, cả của Jane Austen, mà có lẽ bạn chưa đọc. Mà cũng không ai lãnh nó nhiều hơn hoặc ít hơn bạn.
Vậy mà tôi sẽ khuyên hoài bạn thân và cả kẻ thù của tôi phải đọc thơ rồi mới đọc những thể loại văn khác. Thường thường ông không yêu thích công việc của mình, may lắm là không ghét nó. Lúc nào có dư thời giờ thì tôi sẽ đọc.
Dùng thời gian đó cho hợp lý, cho hiệu quả là vấn đề khẩn cấp nhất. Thế là 6 giờ, có lẽ hơn nữa, đã trôi qua từ khi bạn ở sở ra, trôi qua như một giấc mộng, trôi qua như ảo thuật, không sao hiểu được. Ta hăm hở chạy đón chuyến xe điện cuối cùng và khi đứng nghỉ ngơi để đợi xe, thì nó đi đi lại lại bên cạnh ta và hỏi ta: "Này anh, anh đã dùng tuổi xuân để làm gì? Và bây giờ anh đang làm gì?".
Bởi vì trí óc có thể làm việc khó khăn, liên tiếp mà không biết mệt như tay, chân. Bạn đừng sợ tôi sẽ bắt bạn chú ý đến nguyên tắc này, nguyên tắc nọ. Đáng lẽ nói: "Xin lỗi anh, tôi không thể tiếp anh được, tôi phải chạy lại sân quần vợt đây" thì bạn phải nói: "Xin lỗi anh, tôi không thể tiếp anh được vì tôi phải làm việc đây".
Và khi đã quyết định làm xong một công việc nào thì dù nó buồn chán đến đâu, cũng phải làm cho xong. Sau cùng, khi lựa công việc đầu để làm trong giờ rưỡi buổi tối bạn chỉ nên theo sở thích va xu hướng của bạn thôi. Y là một thành điên huênh hoang phát ghét, tìm được cái gì là xúc động đến nỗi bất mãn vì thấy sao cả thế giới không xúc động như mình.
Đó là tôi mới kể tên những cuốn nên đọc trong bước đầu để tìm hiểu nghệ thuật thôi. Mỗi tuần học ba buổi tối rồi thỉnh thoảng đi nghe nhạc thì trong một năm, bạn sẽ biết ít nhiều về âm nhạc. Tới nơi ông thường phải đợi xe.
Vậy bạn phải tiến chầm chậm. Xin bạn làm ơn cho tôi biết quý danh cùng địa chỉ và dạy cho tôi cách bạn đã làm cách nào được vậy. Bạn sẽ thấy kết quả.
Trước khi chỉ cách dùng số thì giờ đó, tôi cần khuyên bạn lời cuối cùng này: buổi tối, muốn làm một công việc mất giờ rưỡi thì phải bỏ ra hơn giờ rưỡi kia đấy. Bạn chưa biết thưởng thức tường tận từng tiếng vì bạn chưa bao giờ luyện tai nghe như vậy. Bạn phải bảo vệ lòng tự trọng của bạn.